Een succesvolle organisatie kun je vergelijken met een geavanceerd uurwerk; eindeloos veel radertjes, precies op elkaar afgestemd. De onderlinge samenhang onbegrijpelijk voor de argeloze buitenstaander.
Aandrijving
Ideale organisaties lopen soepel en nauwkeurig als gerenommeerde Zwitserse uurwerken, maar is hun aandrijving ook vergelijkbaar? Een horloge wordt aangedreven door beweging van de pols, door hem op gezette tijden op te winden of door een batterij.
Spekkoper
Organisaties waarbij de motivatie wordt gegenereerd door de eigen beweging, de 'automaat', zijn spekkoper. Geavanceerde techniek, subliem ontwerp en perfecte uitvoering. Successen maar ook mislukkingen worden benoemd en omgevormd tot nieuwe (leer)doelstellingen. Bijna een perpetuum mobile, zolang er beweging is.
Buitenboordmotor
Een organisatie die eens in de zoveel tijd opgedraaid moet worden, krijgt al iets meer van een schip met een buitenboordmotor. Blijkbaar is er regelmatig een prikkel van buiten nodig om de klokken weer gelijk te zetten. Positief is dat duidelijk is wanneer en hoe dat kan gebeuren. Maar het is wel een noodzakelijk kwaad. En als het nieuwtje ervan af is, juist: dan vergeten we het en staat het klokje stil. Of we overdrijven en draaien in ons enthousiasme te hard door: klokje kapot.
Batterij
Dan nog de batterijoptie. Kenmerk van batterijen is dat ze uiteindelijk leeglopen, waarna een specialist nodig is voor vervanging. Deze energiebron zit verstopt en wordt pas opgemerkt als hij het niet meer doet. Dit type organisaties werkt betrouwbaar en op tijd, maar het heeft iets onheilspellends: het gaat goed zolang het klokje tikt, maar als deze ermee ophoudt heeft niemand een idee hoe verder. Batteries are not included.
Start de klok
Deze metafoor is natuurlijk op allerlei manier toe te passen op organisaties, denk aan structuur, cultuur, processen en besturingsmodellen. En misschien is een organisatie als een strak uurwerk in bepaalde omstandigheden juist wel in het nadeel. Ik ben benieuwd naar ideeën en toepassingen. Ik start de klok...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten